Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Đề tham khảo cuối học kì II - Đề số 3 SVIP
(4.0 điểm) Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:
Lao động là thứ mà thời đại nào cũng quý, cũng coi trọng. Nếu không có lao động thì không có sự tiến bộ nào và không thể hình thành nên thê giới con người. Mọi động vật đều lao động, trước hết là để duy trì sự sống. Ngay cả chú chim yến, khi còn non thì được bố mẹ mang mồi về mớm cho nhưng khi lớn lên sẽ phải tự mình đi kiếm mồi. Hổ và sư tử cũng đều như vậy. Tự mình lao động để tồn tại chính là nguyên lí mà tự nhiên ban tặng cho tất cả các sinh vật. Con người cũng là một loại động vật nên về cơ bản là như vậy. Nhưng sự tuyệt vời của con người là khả năng tìm thấy niềm vui trong lao động. Việc con người có cảm nhận được niềm vui trong lao động hay không sẽ có ý nghĩa lớn lao, quyết định cuộc đời của người đó hạnh phúc hay không. [...] Lao động của chúng ta không chỉ đem lại lợi ích cho chúng ta mà còn đem lại lợi ích cho cộng đồng xã hội. Lao động của chúng ta cũng không chỉ dành riêng cho bản thân chúng ta mà còn dành cho mọi người. Lao động của người khác cùng không chỉ đem lại lợi ích cho họ mà còn cho cả chúng ta. Cần suy nghĩ thâu đáo như vậy để thấy được lao động chính là ý nghĩa của cuộc sống.
(Theo: Matsushita Konosuke, Mạn đàm nhân sinh, Phạm Thu Giang dịch, NXB Lao động xã hội, Hà Nội, 2018)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính được tác giả sử dụng trong văn bản này là gì?
Câu 2. Văn bản trên bàn về vấn đề gì?
Câu 3. Để làm rõ cho ý kiến: "Mọi động vật đều lao động, trước hết là để duy trì sự sống." tác giả đã sử dụng những bằng chứng nào? Nhận xét về những bằng chứng ấy.
Câu 4. Câu: "Việc con người có cảm nhận được niềm vui trong lao động hay không sẽ có ý nghĩa lớn lao, quyết định cuộc đời của người đó hạnh phúc hay không." đem đến cho em suy nghĩ gì?
Câu 5. Từ thực tiễn đời sống và những suy nghĩ sau khi đọc văn bản, em hãy nêu lên một biểu hiện cho thấy hiện nay trong cuộc sống vẫn có người nhận thức chưa đúng đắn về ý nghĩa của lao động.
Hướng dẫn giải:
Câu 1. (0.5 điểm)
Phương thức biểu đạt chính được tác giả sử dụng trong văn bản: Nghị luận.
Câu 2. (0.5 điểm)
Vấn đề: Vai trò, ý nghĩa của lao động.
Câu 3. (1.0 điểm)
- Những bằng chứng được đưa ra là: "Ngay cả chú chim yến, khi còn non thì được bố mẹ mang mồi về mớm cho nhưng khi lớn lên sẽ phải tự mình đi kiếm mồi. Hổ và sư tử cũng đều như vậy.".
- Nhận xét: Đây đều là những bằng chứng điển hình, sinh động, được mọi người dễ dàng thừa nhận, có tác dụng làm tăng tính thuyết phục của văn bản đồng thời cũng giúp việc tiếp nhận vấn đề nghị luận trở nên nhẹ nhàng hơn.
Câu 4. (1.0 điểm)
Nếu con người hiểu được niềm vui, ý nghĩa của lao động; coi lao động là cống hiến, vun đắp, là khám phá cuộc sống thì người đó sẽ hạnh phúc, ngay cả khi họ phải lao động vất vả, cực nhọc. Ngược lại, nếu con người không nhận ra ý nghĩa của lao động, coi lao động là nô dịch, khổ sai thì người đó sẽ luôn cảm thấy bất hạnh dẫu công việc của họ không quá nhọc nhằn. Vì vậy, chúng ta cần có nhận thức và thái độ đúng đắn về lao động.
Câu 5. (1.0 điểm)
- HS dựa vào trải nghiệm thực tế và ý hiểu của bản thân sau khi đọc văn bản để trả lời.
- Ví dụ:
+ Thái độ coi thường những người lao động chân tay dù họ vẫn có những đóng góp nhất định cho cộng đồng.
+ Một số người giàu có cho rằng con cháu họ không cần làm gì cũng có thể sống thoải mái với số tài sản đã có. Họ không nhận ra rằng chính lao động sẽ mang lại cho họ niềm vui và tạo nên giá trị cho con cháu của họ.
Câu 1 (2.0 điểm). Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa lao động và ước mơ.
Câu 2 (4.0 điểm). Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ "Nhớ" của Nguyễn Đình Thi.
Nhớ
Ngôi sao nhớ ai mà sao lấp lánh
Soi sáng đường chiến sĩ giữa đèo mây
Ngọn lửa nhớ ai mà hồng đêm lạnh
Sưởi ấm lòng chiến sĩ dưới ngàn cây
Anh yêu em như anh yêu đất nước
Vất vả đau thương tươi thắm vô ngần
Anh nhớ em mỗi bước đường anh bước
Mỗi tối anh nằm mỗi miếng anh ăn
Ngôi sao trong đêm không bao giờ tắt
Chúng ta yêu nhau chiến đấu suốt đời
Ngọn lửa trong rừng bập bùng đỏ rực
Chúng ta yêu nhau kiêu hãnh làm người.
* Chú thích:
- Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003) là một nghệ sĩ đa tài. Ông sáng tác nhạc, làm thơ, viết tiểu thuyết, kịch, tiểu luận phê bình; ở lĩnh vực nào ông cũng có những đóng góp đáng trân trọng. Thơ ông tự do, phóng khoáng mà vẫn hàm súc, sâu lắng, suy tư, dạt dào cảm xúc, giàu nhạc điệu và có nhiều tìm tòi theo hướng hiện đại.
- Bài thơ "Nhớ" của Nguyễn Đình Thi được tác giả sáng tác trong kháng chiến chống Pháp, là một trong những bài thơ tình hay thời chống Pháp và cũng là một trong những bài thơ tình đặc sắc của nền thơ Việt Nam hiện đại.
Hướng dẫn giải:
Câu 1. (2.0 điểm)
a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn
- Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn.
- Thí sinh có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Mối quan hệ giữa lao động và ước mơ.
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
- Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:
+ Giải thích:
++ Ước mơ là những khát vọng, hoài bão tốt đẹp mà con người hướng tới.
++ Lao động là quá trình con người nỗ lực làm việc để tạo ra giá trị cho bản thân và xã hội.
+ Mối quan hệ giữa lao động và ước mơ:
-
Ước mơ tạo động lực thúc đẩy con người cố gắng, nỗ lực trong lao động.
-
Lao động là con đường hiện thực hóa ước mơ, giúp con người rèn luyện kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm. Không có lao động, ước mơ mãi chỉ là những ý tưởng viển vông, thiếu thực tế.
+ Dẫn chứng: Những tấm gương vượt khó thành công nhờ sự kiên trì lao động để theo đuổi ước mơ (như thầy Nguyễn Ngọc Ký, nhà bác học Edison…).
(HS tự rút ra bài học nhận thức và hành động cho chính mình.)
d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau
- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.
- Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.
đ. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.
Câu 2. (4.0 điểm)
a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài
Xác định đúng yêu cầu của kiểu bài: Nghị luận văn học.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Phân tích, đánh giá tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ "Nhớ".
c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận
- Xác định được các ý chính của bài viết.
- Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục 3 phần của bài văn nghị luận:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề.
* Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận:
- Thể hiện quan điểm của người viết, có thể theo một số gợi ý sau:
+ Khái quát chung về tác giả, tác phẩm.
+ Khái quát về nhân vật trữ tình và tâm trạng được thể hiện trong bài thơ:
++ Nhân vật trữ tình: Có thể là một người lính, cũng là một người yêu. Tâm trạng của nhân vật trữ tình có sự hòa quyện giữa tình yêu đất nước với tình yêu đôi lứa.
++ Tâm trạng: Sự nhớ nhung khôn nguôi - tuy chiến tranh khốc liệt nhưng nhân vật trữ tình vẫn gửi gắm tình yêu đối với người yêu và đất nước, thể hiện một tình cảm đầy hi sinh và quyết tâm.
+ Sự vận động và phát triển tâm trạng của nhân vật trữ tình:
++ Nhân vật trữ tình thể hiện tâm trạng nhớ nhung da về người yêu và cuộc sống chiến đấu: Ngôi sao nhớ ai mà sao lấp lánh - ánh sao thể hiện khát khao được kề cận, gần gũi trong những đêm dài cô đơn; Ngọn lửa nhớ ai mà hồng đêm lạnh - thể hiện sự mong nhớ, tình yêu mãnh liệt của người lính trong những năm tháng khó khăn nhất.
++ Bên cạnh đó là tâm trạng yêu thương, sự gắn kết giữa tình yêu cá nhân và tình yêu quê hương: Câu Anh yêu em như anh yêu đất nước cho thấy tình yêu người lính dành cho người yêu cũng là tình yêu dành cho đất nước. Như vậy, tình yêu của người lính có sự hòa quyện với tình yêu nước. Câu Anh nhớ em mỗi bước đường anh bước cho thấy tâm trạng nhớ nhung không chỉ qua không gian mà còn trong từng bước hành quân, từng bước đi của cuộc sống. Tình yêu của người yêu như một nguồn động lực thúc đẩy người chiến sĩ trong mọi hành động.
++ Không những vậy, nhân vật trữ tình còn thể hiện sự kiên định, bền bỉ trong tình yêu và trong chiến đấu: Ngôi sao trong đêm không bao giờ tắt là hình ảnh thể hiện sự kiên định, bền bỉ, dù trong hoàn cảnh khó khăn thì tình yêu và lí tưởng ấy vẫn luôn sáng ngời. Và câu Chúng ta yêu nhau chiến đấu suốt đời thể hiện quyết tâm lớn lao của nhân vật trữ tình.
=> Nhận xét: Tâm trạng của nhân vật trữ tình có sự phát triển từ sự nhớ nhung về người yêu đến tình yêu quê hương, đất nước và lòng quyết tâm chiến đấu. Những cảm xúc này được liên kết chặt chẽ, thể hiện sự hòa quyện giữa tình yêu cá nhân và tình yêu đất nước. Tâm trạng trong bài thơ không chỉ đơn thuần là sự nhớ nhung mà còn là sự kiên định, bền bỉ và hi sinh cho đất nước. Đây là tâm trạng của những người lính trong chiến tranh, vừa yêu thương, vừa chiến đấu vì lí tưởng cao đẹp.
* Kết bài: Khái quát vấn đề nghị luận.
d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau
- Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.
- Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.
- Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.
đ. Diễn đạt
Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.