Chủ đề 4. Ngành nghề liên quan đến cắt may thời trang (phần 1) SVIP

1. MỘT SỐ NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN ĐẾN CẮT MAY THỜI TRANG

- Tổng quan ngành:

+ Là lĩnh vực dịch vụ tạo ra sản phẩm may mặc (quần áo, khăn, mũ...) phục vụ nhu cầu ăn mặc và xuất khẩu.

+ Ngành này tạo ra việc làm, thu nhập và góp phần phát triển kinh tế đất nước.

- Các nghề chính phổ biến:
+ Nhà thiết kế thời trang:

• Nhiệm vụ: Sáng tạo kiểu dáng trang phục theo xu hướng và phong cách thời trang.

+ Kĩ sư sản xuất (may công nghiệp/thời trang):

• Nhiệm vụ: Xây dựng quy trình, tiêu chuẩn kĩ thuật và trực tiếp quản lí, điều hành dây chuyền sản xuất may mặc.

+ Thợ tạo mẫu (Thiết kế rập):

• Nhiệm vụ: Tạo ra các bản rập mẫu (khuôn mẫu) chính xác để cắt vải, lấy dấu, may và ủi sản phẩm.

+ Thợ cắt:

• Nhiệm vụ: Thực hiện cắt vải theo đúng bản rập mẫu đã được tạo ra trong quy trình sản xuất.

+ Thợ may (gồm nhiều chuyên môn như may áo dài, quần áo nam/nữ):

• Nhiệm vụ: May và chỉnh sửa sản phẩm hoàn chỉnh theo yêu cầu của khách hàng hoặc tiêu chuẩn sản xuất.

2. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA NGÀNH NGHỀ LIÊN QUAN ĐẾN CẮT MAY THỜI TRANG

2.1. Tính chất lao động

- Hoạt động nghề nghiệp phụ thuộc vào cách thức sản xuất.

- Ngành may mặc hiện đại có hai hình thức sản xuất chính:

+ Sản xuất theo đơn đặt hàng (May đo):

• Đây là cách tạo ra trang phục dựa trên số đo và mong muốn riêng của từng cá nhân khách hàng.
• Các sản phẩm thường có độ vừa vặn hoàn hảo, độc đáo về kiểu dáng và luôn cập nhật những xu hướng thời trang mới nhất.
• Người thợ may thường tự mình thực hiện hoặc giám sát hầu hết các công đoạn, từ khi lấy số đo đến khi hoàn thiện sản phẩm.
• Ví dụ: Một bộ vest được may riêng, một chiếc áo dài truyền thống theo yêu cầu.

+ Sản xuất hàng loạt (May sẵn):

• Đây là quá trình sản xuất số lượng lớn trang phục dựa trên các bộ tiêu chuẩn kích thước đã được quy định chung (quốc gia hoặc quốc tế).
• Các sản phẩm thường là những mẫu quần áo phổ biến, dễ mặc và tiện dụng cho đông đảo người tiêu dùng.
• Việc sản xuất được tổ chức thành các dây chuyền lớn trong các nhà máy, xí nghiệp.
• Mỗi công nhân trên dây chuyền chỉ tập trung vào một công đoạn nhỏ và lặp lại liên tục, góp phần hoàn thành sản phẩm chung.
• Ví dụ: Quần jean, áo phông, đồng phục học sinh được bán rộng rãi trên thị trường.

2.2. Đối tượng lao động

- Trong ngành cắt may thời trang, người thợ thường xuyên làm việc với nhiều loại vật liệu. Đặc điểm chung của chúng là:

+ Dễ hút ẩm.

+ Thường chứa nhiều bụi xơ sợi.

+ Có bụi từ phấn vẽ.

+ Có thể có hóa chất từ màu nhuộm hoặc các chất xử lí vải.

- Các loại vật liệu chính bao gồm:

+ Vật liệu dùng để thiết kế: Giúp hình thành ý tưởng ban đầu.

• Màu vẽ.
• Giấy vẽ.
• Phấn may.

+ Vật liệu chính (Vải): Dùng để may trang phục.

• Vải tự nhiên: Từ thực vật (bông) hoặc động vật (lụa).
• Vải hóa học (tổng hợp): Như polyester, nylon.
• Vải pha: Kết hợp giữa tự nhiên và hóa học.
• Các loại khác: Lông thú, da, vải giả da…

+ Phụ liệu may mặc: Các vật dụng nhỏ giúp hoàn thiện sản phẩm.

• Chỉ.
• Cúc, khóa kéo.
• Vải lót, ren, thun, ruy băng...

2.3. Nội dung lao động

- Người làm việc trong ngành cắt may thời trang thực hiện nhiều công việc khác nhau, bao gồm các bước chính:

+ Lên ý tưởng thiết kế:

• Sáng tạo ra các kiểu dáng trang phục mới mẻ, như áo dài, áo khoác, váy, áo sơ mi, quần...
• Thiết kế phải phù hợp với xu hướng và phong cách thời trang đang thịnh hành.

+ Chọn lựa vật liệu:

• Lựa chọn loại vải và các phụ liệu (chỉ, cúc, khóa kéo...) đúng theo yêu cầu kĩ thuật của từng sản phẩm.

+ Tạo mẫu sản phẩm:

• Dựa trên bản thiết kế, tạo ra các mẫu chuẩn cho từng chi tiết của sản phẩm.
• Điều chỉnh các mẫu này theo nhiều kích cỡ khác nhau (còn gọi là "nhảy size").

+ Lập kế hoạch sản xuất:

• Xây dựng quy trình và các tiêu chuẩn kĩ thuật cụ thể cho việc lắp ráp, hoàn thiện sản phẩm.

+ Sắp xếp vải và cắt:

• Sắp xếp các chi tiết của sản phẩm lên vật liệu (vải, da, lông thú...) sao cho tiết kiệm nhất.
• Cắt vải theo đúng các đường mẫu đã được đánh dấu.

+ Vắt sổ các mép vải:

• Thực hiện vắt sổ (hoặc xử lí) các mép của từng chi tiết vải đã cắt để chống tưa sợi và làm đường may gọn gàng hơn.

+ May:

• Thực hiện công đoạn chính là may các chi tiết đã cắt lại với nhau để tạo thành sản phẩm hoàn chỉnh.

+ Hoàn thiện sản phẩm:

• Thực hiện các công việc cuối cùng để sản phẩm trở nên hoàn hảo trước khi đến tay người dùng.
• Ví dụ: Cắt bỏ chỉ thừa, thùa khuy, đính cúc, trang trí thêm, hoặc ủi phẳng sản phẩm

2.4. Điều kiện lao động

- Do đặc thù của ngành may mặc, người lao động thường xuyên làm việc trong những điều kiện cần được chú ý để đảm bảo sức khỏe và hiệu suất:

+ Tiếp xúc với bụi bẩn: Quá trình cắt, may, ủi vải thường tạo ra nhiều bụi vải và sợi.

+ Tiếng ồn: Các loại máy may chuyên dụng thường phát ra tiếng ồn liên tục trong suốt quá trình làm việc.

+ Thao tác tinh xảo: Người lao động phải thực hiện các động tác rất cẩn thận, chính xác và tỉ mỉ với những vật liệu nhỏ như kim, chỉ hay các chi tiết vải.

+ Mùi trong xưởng: Có thể có mùi từ vải mới, dầu máy hoặc các hóa chất xử lí vải.

- Để đảm bảo sức khỏe cho người lao động và giúp họ làm việc thoải mái, sáng tạo, môi trường làm việc cần phải:

+ Có hệ thống chiếu sáng tốt.

+ Trang bị thiết bị thông gió để tạo không khí trong lành, thoáng đãng.