Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học SVIP

I. LỊCH SỬ PHÁT MINH BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

Con người đã từng bước phân loại nguyên tố theo tính chất và khối lượng, dẫn đến sự ra đời của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

- Năm 1789, A. Lavoisier phân loại 33 nguyên tố thành khí, kim loại, phi kim và "đất".
- Năm 1829, J. W. Döbereiner nhóm các nguyên tố có tính chất tương tự vào các bộ ba.
- Năm 1866, J. Newlands sắp xếp các nguyên tố theo khối lượng nguyên tử tăng dần thành các octave (quãng tám).
- Năm 1869, D. I. Mendeleev và J. L. Meyer lập bảng tuần hoàn theo khối lượng nguyên tử và để trống chỗ cho các nguyên tố chưa biết, đồng thời dự đoán đúng tính chất của chúng.

- Năm 2016, bảng tuần hoàn hiện đại sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng điện tích hạt nhân dựa trên cấu tạo nguyên tử.

II. NGUYÊN TẮC SẮP XẾP CÁC NGUYÊN TỐ TRONG BẢNG TUẦN HOÀN

Nguyên tắc:

- Bảng tuần hoàn gồm 118 nguyên tố, sắp xếp theo số hiệu nguyên tử tăng dần.

- Nguyên tố trong một hàng có cùng số lớp electron.

- Nguyên tố trong một cột có cùng số electron hóa trị (các electron tham gia liên kết hóa học).

III. CẤU TẠO CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

1. Ô nguyên tố

Bảng tuần hoàn được cấu tạo từ các ô nguyên tố, mỗi ô đại diện cho một nguyên tố hóa học cụ thể.

Ví dụ:

2. Chu kì

Chu kỳ (hàng ngang trong bảng tuần hoàn) bao gồm các nguyên tố có cùng số lớp electron và được sắp xếp theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân.

Ví dụ: Chu kì 3 trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Hiện nay, bảng tuần hoàn có 7 chu kỳ theo thứ tự từ 1 đến 7.

3. Nhóm

Nhóm (cột dọc trong bảng tuần hoàn) gồm các nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài giống nhau nên có tính chất hóa học tương tự nhau.

- Bảng tuần hoàn có tổng cộng 18 cột, chia thành 8 cột nhóm A (từ IA đến VIIIA) và 8 cột nhóm B (từ IB đến VIIIB). Mỗi nhóm tương ứng với một cột, riêng nhóm VIIIB gồm ba cột.

- Các nguyên tố trong nhóm A có số electron hóa trị bằng số thứ tự nhóm (trừ He).

Ví dụ: Nhóm IA trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

4. Phân loại nguyên tố

a. Theo cấu hình electron

Nguyên tố s, p, d và f được phân loại dựa trên phân lớp mà electron cuối cùng điền vào trong cấu hình electron.

Ví dụ: Nguyên tử lưu huỳnh (Z = 16) có cấu hình electron là 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴. Electron cuối cùng điền vào phân lớp 3p nên lưu huỳnh là nguyên tố p.

b. Theo tính chất hóa học

Dựa vào tính chất hóa học, nguyên tố được chia thành kim loại, phi kim và khí hiếm.