Các loại va chạm SVIP

1. MỐI LIÊN HỆ GIỮA LỰC TỔNG HỢP TÁC DỤNG LÊN VẬT VÀ TỐC ĐỘ THAY ĐỔI CỦA ĐỘNG LƯỢNG

Khi một lực \(\overrightarrow{F}\) tác dụng lên một vật trong khoảng thời gian ngắn \(\Delta t\) thì tích \(\overrightarrow{F}\Delta t\) được định nghĩa là xung lượng của lực \(\overrightarrow{F}\) trong khoảng thời gian \(\Delta t\) ấy.

Đơn vị xung lượng của lực: N.s.

Liên hệ giữa xung lượng của lực và độ biến thiên động lượng

\(\overrightarrow{F}\Delta t=m\overrightarrow{\text{v}}_2-m\overrightarrow{\text{v}}_1=\overrightarrow{p}_2-\overrightarrow{p}_1\)

Xung lượng của lực tác dụng lên vật trong một khoảng thời gian bằng độ biến thiên động lượng của vật trong khoảng thời gian đó.

Dạng tổng quát của Định luật 2 Newton:

\(\overrightarrow{F}=\dfrac{\Delta\overrightarrow{p}}{\Delta t}\)

Lực tổng hợp tác dụng lên vật bằng tốc độ thay đổi động lượng của vật.

2. CÁC LOẠI VA CHẠM

➤ Va chạm đàn hồi

Va chạm giữa hai viên bi da là va chạm đàn hồi

Va chạm đàn hồi là va chạm trong đó vật xuất hiện biến dạng đàn hồi trong khoảng thời gian va chạm. Sau va chạm, vật lấy lại hình dạng ban đầu và tiếp tục chuyển động tách rời nhau.

Động năng của hệ sau va chạm bằng động năng của hệ trước va chạm.

➤ Va chạm mềm

Va chạm giữa viên đạn và khối gỗ là va chạm mềm

Va chạm mềm (hay va chạm không đàn hồi) xảy ra khi hai vật dính vào nhau và chuyển động với cùng vận tốc sau va chạm.

Động năng của hệ sau va chạm nhỏ hơn động năng của hệ trước va chạm.

3. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC ĐỘNG LƯỢNG VÀO CUỘC SỐNG

➤ Dùng găng tay bắt bóng trong thể thao

• Khi bắt bóng bằng tay không, lực tác động của bóng lên tay lớn → dễ đau hoặc rơi bóng.
• Găng tay dày và mềm giúp giảm xung lực bằng cách tăng thời gian tiếp xúc, từ đó giảm lực tác dụng do thay đổi động lượng chậm hơn.

🔍 Ứng dụng kiến thức:
Giảm lực thông qua việc giữ nguyên độ biến thiên động lượng nhưng tăng thời gian va chạm.

➤ Đệm cao su trong sân chơi trẻ em hoặc phòng tập

• Khi người chơi nhảy xuống hoặc té ngã, nếu mặt sàn cứng, lực tác động sẽ rất lớn và dễ gây chấn thương.
• Sử dụng đệm cao su mềm giúp kéo dài thời gian va chạm, từ đó giảm lực tác dụng đột ngột lên cơ thể.

🔍 Ứng dụng kiến thức:
Khi thay đổi động lượng xảy ra trong thời gian dài hơn, lực tác động sẽ nhỏ hơn, giúp bảo vệ an toàn cho con người. Đây là ứng dụng trực tiếp của công thức:

\(\overrightarrow{F}=\dfrac{\Delta\overrightarrow{p}}{\Delta t}\)