Bài 5. Giá thể trồng cây SVIP

I. GIỚI THIỆU GIÁ THỂ TRỒNG CÂY

- Giá thể trồng cây: Là vật liệu giúp cây trồng:

+ Giữ nước, thoáng khí, tạo môi trường thuận lợi cho sự nảy mầm của hạt và phát triển của bộ rễ.

+ Giúp cây hấp thụ nước và cung cấp dinh dưỡng cho sự sinh trưởng và phát triển.

- Hai nhóm giá thể trồng cây:

+ Giá thể hữu cơ tự nhiên (than bùn, mùn cưa, trấu hun, xơ dừa,...).

+ Giá thể vô cơ (perlite, gốm,...).

- Chăm sóc cây bằng giá thể trồng:

+ Giá thể giúp cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết, giúp cây trồng khỏe mạnh, sinh trưởng và phát triển tốt, sạch bệnh.

II. MỘT SỐ LOẠI GIÁ THỂ HỮU CƠ TỰ NHIÊN

1. Giá thể than bùn

- Khái niệm:

+ Là loại giá thể tạo ra từ xác các loại thực vật khác nhau, thủy phân trong điều kiện khí hậu thích hợp.

- Ưu điểm: Giữ ẩm tốt, cung cấp chất dinh dưỡng mà không bị rửa trôi sau mỗi lần tưới cây.

- Nhược điểm: Hàm lượng chất dinh dưỡng thiết yếu thấp, cần bổ sung thêm chất dinh dưỡng cho cây trồng.

- Các bước sản xuất:

+ Bước 1. Tập kết than bùn sau khi khai thác và chế biến như sản phôi, nhà xưởng.

+ Bước 2. Phơi khô than bùn ngoài không khí và nghiền nhỏ.

+ Bước 3. Phối trộn với vỏ bột, chất phu gia, chế phẩm vi sinh vật, sau đó ủ một thời gian.

+ Bước 4. Kiểm tra chất lượng dinh dưỡng, độ thành phẩm, đưa ra thị trường hoặc vận chuyển đến cơ sở trồng cây.

2. Giá thể mùn cưa

- Khái niệm:

+ Là loại giá thể tạo ra từ mùn cưa trong quá trình sản xuất và chế biến gỗ.

+ Sản xuất: Mùn cưa được phối trộn với chế phẩm vi sinh vật để phân giải cellulose và ức chế mầm bệnh.

- Ưu điểm:

+ Giúp giữ độ ẩm, cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng, tạo môi trường tốt cho sinh trưởng.

- Nhược điểm:

+ Mùn cưa có hàm lượng cellulose cao nên độ thoáng khí thấp, khả năng giữ ẩm không đều.

- Các bước sản xuất:

+ Bước 1. Tập kết mùn cưa về xưởng chế biến.

+ Bước 2. Phơi khô, đảo đều.

+ Bước 3. Ủ mùn cưa với chế phẩm vi sinh vật.

+ Bước 4. Kiểm tra chất lượng, đóng gói thành phẩm, đưa ra thị trường hoặc vận chuyển đến cơ sở trồng cây.

3. Giá thể trấu hun

- Khái niệm: Giá thể trấu hun được tạo ra từ quá trình đốt vỏ trấu trong điều kiện khí khí.

- Ưu điểm:

+ Sạch, xốp, giữ nước tốt, không có nấm bệnh và vi khuẩn.

+ Cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng, không gây hại môi trường.

- Nhược điểm:

+ Cung cấp dinh dưỡng kém, hấp thu nhiệt lớn nên không tốt cho cây trồng trong điều kiện khí hậu nóng.

- Các bước sản xuất:

+ Bước 1. Thu nhận trấu về cơ sở sản xuất.

+ Bước 2. Đốt trấu trong điều kiện khí khí, làm nguội bằng việc tạo thành lớp mỏng, phun nước lên trấu đã hun.

+ Bước 3. Phối trộn với chế phẩm vi sinh vật.

+ Bước 4. Kiểm tra chất lượng, đóng gói thành phẩm, đưa ra thị trường hoặc vận chuyển đến cơ sở trồng cây.

4. Giá thể xơ dừa

- Khái niệm: Giá thể xơ dừa được tạo ra từ vỏ dừa, là loại chất liệu nhẹ, xốp, thoáng khí, giữ độ ẩm tốt và thoát nước nhanh.

- Ưu điểm:

+ Giữ ẩm tốt, thoát nước nhanh.

+ Sử dụng trong gieo hạt, trồng cây giúp cải thiện quá trình trao đổi cation, tăng cường hoạt động của vi sinh vật.

+ Kích thích quá trình nảy mầm, giúp cây sinh trưởng nhanh và phát triển thuận lợi.

- Nhược điểm:

+ Thường chứa tannin, lignin có thể gây nghẽn quá trình hút dinh dưỡng và nước của cây.

- Các bước sản xuất:

+ Bước 1. Thu gom vỏ dừa, phơi khô, làm nhỏ.

+ Bước 2. Ngâm vỏ dừa đã được làm nhỏ trong nước sạch khoảng 2 - 3 ngày, sau đó ngâm trong nước vôi để loại bỏ các chất độc hại đối với cây trồng.

+ Bước 3. Phối trộn với chế phẩm vi sinh vật.

+ Bước 4. Kiểm tra chất lượng, đóng gói thành phẩm, đưa ra thị trường hoặc vận chuyển đến cơ sở trồng cây.

III. MỘT SỐ LOẠI GIÁ THỂ TRƠ CỨNG

1. Giá thể perlite

- Khái niệm:

+ Loại giá thể tạo ra từ lượng đá perlite trong tự nhiên bằng:

• Cách xay.
• Nghiền nhỏ.
• Nung ở nhiệt độ cao.

+ Là loại giá thể có màu trắng, xốp, nhẹ, ngậm nước, chứa nhiều khoáng chất, chủ yếu là SiO₂.

- Ưu điểm:

+ Giữ ẩm tốt, thoáng khí, ổn định nhiệt độ, giúp cây sinh trưởng và phát triển thuận lợi.

+ Tăng trưởng của cây nhờ khả năng giữ nước và các chất dinh dưỡng.

- Nhược điểm:

+ Chứa nhiều nhôm, có một nhóm giải phóng ra ngoài làm đất bị giảm độ pH.

- Các bước sản xuất:

+ Bước 1. Xay, nghiền nhỏ quặng đá perlite (từ 0,2 mm đến 1 mm).

+ Bước 2. Nung ở nhiệt độ từ 800°C đến 850°C.

+ Bước 3. Để nguội, kiểm tra chất lượng, đóng gói thành phẩm và đưa ra thị trường.

2. Giá thể gốm

- Khái niệm:

+ Giá thể gốm được sản xuất từ đất sét, đất phù sa, một số phụ phẩm nông nghiệp, sau đó nung ở nhiệt độ cao.

- Ưu điểm:

+ Xốp, nhẹ, thoáng khí, có khả năng giữ chất dinh dưỡng giúp cây trồng phát triển tốt.

+ Không gây ô nhiễm môi trường, có thể tái sử dụng nhiều lần, phù hợp với nhiều loại cây trồng.

- Nhược điểm:

+ Không giữ nước, khô nhanh, không chứa chất dinh dưỡng, đất sét là nguyên liệu không tái tạo được.

- Các bước sản xuất:

+ Bước 1. Thu gom phụ phẩm nông nghiệp, đất phù sa, đất sét về xưởng sản xuất.

+ Bước 2. Nghiền vật liệu đã thu gom, nặn thành viên.

+ Bước 3. Nung các viên đã nặn ở nhiệt độ cao (từ 1200°C đến 1300°C).

+ Bước 4. Kiểm tra chất lượng, đóng gói thành phẩm và đưa ra thị trường.