Bài 4. Quy luật sinh trưởng và phát triển của cây rừng SVIP

I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÂY RỪNG

1. Sinh trưởng của cây rừng

- Sinh trưởng là sự tăng lên về kích thước và khối lượng của cây.

- Các đại lượng biểu thị cho sinh trưởng của cây rừng là sự sinh trưởng đường kính, chiều cao và thể tích cây.

- Tốc độ sinh trưởng có thể nhanh hoặc chậm, tùy vào loài cây:

+ Sinh trưởng nhanh: Tăng trưởng đường kính bình quân đạt từ 2 cm/năm hoặc năng suất bình quân từ 15 \(m_{}^3\)/ha/năm trở lên.

+ Sinh trưởng chậm: Còn lại thuộc nhóm cây sinh trưởng chậm.

- Loài cây có tốc độ sinh trưởng nhanh cần điều kiện môi trường thích hợp.

2. Phát triển của cây rừng

- Phát triển cây rừng là quá trình biến đổi về chất và sự phát sinh các cơ quan trong toàn bộ đời sống cây.

- Phát triển nhanh giúp cây có khả năng phát triển bộ rễ và thân, đạt năng suất cao.

- Cây rừng cần môi trường thích hợp để phát triển đầy đủ.

II. CÁC GIAI ĐOẠN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN CỦA CÂY RỪNG

1. Giai đoạn non

- Giai đoạn từ khi hạt nảy mầm đến trước khi cây ra hoa lần đầu.

- Cây sinh trưởng mạnh, cây áp dụng biện pháp chăm sóc như bón phân, làm cỏ, vun xới, tưới nước.

- Cần chăm sóc kĩ để cây phát triển tốt.

2. Giai đoạn gần thành thục

- Giai đoạn từ 3 - 5 năm sau khi cây ra hoa lần đầu.

- Cây sinh trưởng vẫn diễn ra mạnh mẽ, tán cây mở rộng, cây có sức đề kháng cao.

- Tiếp tục chăm sóc cây, nhất là trong giai đoạn này cây cần các biện pháp chăm sóc và tỉa thưa cây rừng.

3. Giai đoạn thành thục 

- Thời gian: Từ 5 đến 10 năm kể từ khi cây ra hoa lần đầu tiên.

- Đặc điểm:

+ Cây sinh trưởng chậm lại, tán cây đã định hình.

+ Các tính trạng về năng suất và chất lượng lâm sản tương đối ổn định.

+ Cây ra hoa, đậu quả mạnh nhất.

- Đối với rừng giống: Đây là giai đoạn kinh doanh hạt giống tốt nhất.

- Đối với rừng sản xuất: Cần tập trung bảo vệ và tiến hành khai thác rừng ở cuối giai đoạn này.

4. Giai đoạn già cỗi

- Giai đoạn cuối cùng trong chu kì sinh trưởng, cây bắt đầu phát triển chậm, khả năng ra hoa và chất lượng hạt giảm.

- Rừng phòng hộ cần bảo vệ, khai thác cây già cỗi để tạo không gian cho cây con mọc lên.