Bài 24. Địa lí ngành nông nghiệp SVIP

1. Ngành trồng trọt

a. Vai trò

- Cung cấp sinh kế cho đông đảo cư dân nông thôn.

- Cung cấp lương thực, thực phẩm thiết yếu và nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.

Ví dụ: Cây mía cung cấp đường ăn trực tiếp và nguồn nguyên liệu chính cho các nhà máy chế biến đường, mật, rượu rum,...

➝ Sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp thực phẩm (sản xuất bánh kẹo, nước giải khát,...).

Đường mía - sản phẩm nổi bật sản xuất từ cây mía

- Là cơ sở cho ngành chăn nuôi và các mặt hàng xuất khẩu giá trị.

- Góp phần đảm bảo an ninh lương thực, ổn định xã hội và bảo vệ môi trường.

b. Đặc điểm

- Sự phát triển và phân bố chịu ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố tự nhiên và mang tính thời vụ rõ rệt.

Ví dụ: Lúa mì ở ôn đới Bắc Mỹ trồng vào xuân, thu hoạch cuối hè và đầu thu và ngừng lại vào mùa đông lạnh giá.

➝ Tính thời vụ do khí hậu.

Cánh đồng lúa mì vào mùa hè

Cánh đồng lúa mì vào mùa đông

- Đa dạng hóa cây trồng: cây lương thực, cây thực phẩm, cây công nghiệp và cây ăn quả.

- Việc bảo quản sản phẩm đòi hỏi đầu tư lớn về cơ sở vật chất và công nghệ hiện đại.

- Gắn bó mật thiết với các tiến bộ khoa học kỹ thuật.

c. Sự phân bố của một số cây trồng chính

Bản đồ sản lượng các cây lương thực chính trên thế giới năm 2023

- Các cây lương thực chính: Lúa gạo, lúa mì và ngô.

- Các cây công nghiệp chính: Đa dạng.

Dựa vào công dụng, cây công nghiệp được chia thành các nhóm: cây lấy đường, cây lấy sợi, cây lấy dầu, cây cho chất kích thích, cây lấy nhựa,...

+ Một số cây công nghiệp hằng năm:

+ Một số cây công nghiệp lâu năm:

2. Ngành chăn nuôi

a. Vai trò

- Chăn nuôi cung cấp thực phẩm dinh dưỡng.

- Sản phẩm chăn nuôi là nguyên liệu công nghiệp, sản xuất hàng tiêu dùng.

Ví dụ: Lông cừu là nguyên liệu cho ngành dệt may. Lông cừu sau khi được thu hoạch và xử lý trở thành sợi để dệt thành các loại vải ấm áp.

➝ Giá trị kinh tế cao, phục vụ nhu cầu may mặc trong nước và xuất khẩu.

Một số sản phẩm sản xuất từ lông cừu

- Chăn nuôi phát triển thúc đẩy trồng trọt.

- Tạo mặt hàng xuất khẩu, tăng GDP.

- Mắt xích quan trọng nông nghiệp bền vững.

b. Đặc điểm

- Chăn nuôi phát triển và phân bố theo nguồn thức ăn.

Ví dụ: Chăn nuôi lợn tập trung ở các vùng trồng nhiều ngô và cám gạo như Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long - vùng trồng nhiều ngô và có sản lượng cám gạo lớn.

➝ Ngành chăn nuôi lợn có điều kiện phát triển mạnh mẽ và tập trung với quy mô lớn để tận dụng nguồn thức ăn sẵn có.

Ngành chăn nuôi lợn

- Đối tượng chăn nuôi là vật nuôi, tuân theo sinh học.

- Chăn nuôi tập trung hoặc di động, quy mô nhỏ hoặc lớn.

- Tạo nhiều sản phẩm cùng lúc, tùy mục đích quyết định sản phẩm chính phụ.

- Chăn nuôi hiện đại dùng công nghệ cao, kỹ thuật gen, liên kết chế biến.

c. Sự phân bố vật nuôi chính

- Lợn, gà: Tập trung ở đồng bằng, ven biển, khu vực đông dân (Đông Á, Đông Nam Á, châu Âu, châu Mỹ).

- Bò: Bắc Mỹ, Nam Mỹ, Úc, Nam Phi.

- Trâu: Châu Á (Nam Á, Đông Nam Á, Đông Á).

- Dê, cừu: Vùng khô hạn (Tây Á, Tây Nam Á, Bắc Phi, Trung Á).