Bài 22. Sự đa dạng của thế giới sinh vật. Các đới thiên nhiên trên Trái Đất. Rừng nhiệt đới SVIP

I. Sự đa dạng của thế giới sinh vật

- Sinh vật gồm có:

+ Động vật (cá, chim, voi,...).

+ Thực vật (cây cối, cỏ, hoa,...).

+ Vi sinh vật (vi khuẩn, nấm, tảo...).

+ Các dạng sống khác.

Sự đa dạng thế giới sinh vật

- Sinh vật có thể sống ở nhiều môi trường khác nhau:

+ Trên đất (rừng, sa mạc,...).

+ Trong nước (sông, hồ, biển).

+ Trong không khí (vi khuẩn, bào tử bay trong không khí,…).

- Trái Đất có khoảng 10 đến 14 triệu loài sinh vật khác nhau, rất phong phú:

+ Trên lục địa: đới nóng (gần xích đạo) và đới ôn hòa (vùng có khí hậu dễ chịu).

+ Ở biển và đại dương: chủ yếu là rong và tảo, sống gần bờ, sống ở mọi tầng nước, từ mặt biển đến đáy đại dương (như cá voi, san hô, mực, tôm,...).

II. Các đới thiên nhiên trên Trái Đất

- Trái Đất được chia thành nhiều vùng có khí hậu và thiên nhiên khác nhau, gọi là các đới thiên nhiên.

- Hình thành dựa trên sự khác nhau về nhiệt độ và độ ẩm.

1. Đới nóng (nhiệt đới) ☀️

- Vị trí: Từ vĩ tuyến 30°B đến 30°N.

- Đặc điểm:

+ Nhiệt độ cao, mưa nhiều.

+ Có rừng rậm nhiệt đới (như rừng A-ma-dôn).

+ Thực vật và động vật rất phong phú và đa dạng.

2. Hai đới ôn hoà 🍂

- Vị trí: Từ 30°– 60°B và 30°– 60°N.

- Đặc điểm:

+ Khí hậu ôn hòa, mát mẻ, có 4 mùa rõ rệt.

+ Có nhiều loại rừng như rừng lá kim, rừng lá rộng, rừng hỗn hợp.

+ Động thực vật đa dạng, thích nghi với từng mùa.

3. Hai đới lạnh ❄️

- Vị trí: Từ 60°B đến Bắc Cực và 60°N đến Nam Cực.

- Đặc điểm:

+ Nhiệt độ rất thấp, mưa rất ít → thiên nhiên nghèo nàn.

+ Thực vật chỉ có rêu, địa y, cỏ bụi,...

+ Động vật có bộ lông dày (tuần lộc, gấu trắng, chim cánh cụt,…).

III. Rừng nhiệt đới

1. Vị trí phân bố:

- Rừng nhiệt đới chủ yếu nằm ở hai bên xích đạo.

- Phân bố nhiều nhất ở:

+ Nam Mỹ (rừng A-ma-dôn).

+ Châu Phi xích đạo.

+ Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam).

Rừng A-ma-dôn ở Nam Mỹ - rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới, “lá phổi của Trái Đất”

2. Đặc điểm của rừng nhiệt đới:

- Khí hậu nóng ẩm quanh năm, mưa nhiều.

- Được ví như lá phổi của Trái Đất, vì:

+ Sản sinh ra nhiều ô-xi.

+ Hấp thụ các-bo-nic, giúp điều hòa khí hậu.

+ Cấu trúc tầng cây phức tạp:

✔ Có nhiều tầng: tầng cao, tầng trung, tầng thấp.

✔ Nhiều loại cây lớn, tán rộng, rậm rạp → ánh sáng khó lọt xuống đất.

Cấu trúc tầng của rừng nhiệt đới

+ Thảm thực vật đa dạng: rất nhiều loài cây, dây leo, nấm, rêu,...

3. Giá trị và nguy cơ:

- Rừng nhiệt đới giàu tài nguyên, là nơi sinh sống của nhiều động, thực vật quý hiếm.

- Hiện trạng: Hiện nay rừng đang bị phá hoại nghiêm trọng.

- Nguyên nhân:

+ Khai thác gỗ bừa bãi.

+ Đốt rừng làm nương rẫy.

+ Mở rộng đất nông nghiệp.

Nạn phá rừng nghiêm trọng tại rừng A-ma-dôn tại Bra-xin

+ Hậu quả: Mất dần rừng → ảnh hưởng đến khí hậu và đa dạng sinh học.