Bài 18. Quy trình nuôi dưỡng, chăm sóc một số loại vật nuôi (tiết 2) SVIP

2. QUY TRÌNH NUÔI DƯỠNG, CHĂM SÓC GÀ THỊT

2.2. Quy trình nuôi gà thịt lông màu bán chăn thả

* Bước 1. Chuẩn bị chuồng trại, bãi thả:

- Chuồng nuôi gà thịt lông màu bán chăn thả:

+ Kiểu chuồng hở.

+ Có tường rào, rèm, bạt che mưa, nắng.

- Trong chuồng bố trí giàn đậu bằng tre hoặc gỗ cách nền 0,5 m.

- Bãi thả phải có diện tích đủ rộng, có bóng râm, có lưới hoặc hàng rào bao quanh.

- Đặt máng cát, sỏi xung quanh bãi thả để giúp gà tiêu hóa thức ăn tốt.

- Chuồng trại, bãi thả phải được định kì khử trùng.

* Bước 2. Úm gà con:

- Gà con mới nở được nuôi úm đến 5 tuần tuổi và được chăm sóc như gà thịt nuôi công nghiệp.

* Bước 3. Nuôi thịt (nuôi bán chăn thả):

- Gà được chăn thả tự do khi thời tiết thuận lợi, có nắng ấm, bãi thả khô ráo để gà vận động, tìm thức ăn.

- Thức ăn: từ tuần tuổi thứ 5 có thể sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh hoặc thức ăn tự phối trộn gồm:

+ Rau xanh.

+ Các loại phụ phẩm nông nghiệp.

+ Giun quế,...

- Hàm lượng protein 16 - 18%, năng lượng tối thiểu 2900 Kcal/kg.

- Cho gà ăn 2 lần/ngày (sáng và chiều mát).

- Cho gà uống nước tự do.

- Thức ăn, nước uống phải đảm bảo chất lượng, vệ sinh.

- Tiêm vaccine phòng các bệnh: ND, Gumboro, đậu gà, tụ huyết trùng,...

3. QUY TRÌNH NUÔI DƯỠNG, CHĂM SÓC BÒ THỊT

Quy trình nuôi dưỡng, chăm sóc bò thịt được thực hiện theo 3 giai đoạn:

- Giai đoạn theo mẹ (từ sơ sinh đến cai sữa):

+ Kéo dài 6 tháng.

- Giai đoạn sinh trưởng (từ cai sữa đến 1 năm tuổi):

+ Kéo dài 6 tháng.

- Giai đoạn vỗ béo (từ 1 năm đến giết thịt):

+ Kéo dài 16 - 30 tháng đến khi xuất chuồng.

3.1. Nuôi dưỡng, chăm sóc bê theo mẹ

- Giai đoạn bê theo mẹ kéo dài từ sơ sinh đến 6 tháng tuổi.

- Giai đoạn này bê bú sữa mẹ, cần phải giữ ấm, tránh gió lùa.

- Từ tháng thứ 2 có thể tập ăn cho bê với thức ăn tập ăn và cỏ xanh.

- Cai sữa cho bê khi bê có thể thu nhận 2 kg thức ăn tính theo vật chất khô/ngày, thường vào lúc bê 6 tháng tuổi.

- Tuy nhiên, nếu sử dụng sữa thay thế có thể giúp cai sữa sớm bê ở khoảng 3 - 4 tháng tuổi.

- Cho bê vận động tự do dưới ánh nắng trong thời tiết nắng ấm để có đủ vitamin D giúp chắc xương.

- Cai sữa ở 6 tháng tuổi.

- Nhu cầu protein trong khẩu phần ở giai đoạn này cao, trung bình 14%.

3.2. Nuôi dưỡng, chăm sóc bò giai đoạn sinh trưởng

- Thời gian nuôi dưỡng tính từ sau cai sữa đến một năm tuổi.

- Giai đoạn này bò tập trung phát triển khung xương và đạt khối lượng, kích thước của bò trưởng thành.

- Khẩu phần ăn chủ yếu là thức ăn thô, xanh có bổ sung thức ăn tinh và khoáng.

- Hàm lượng Ca và P trong khẩu phần ăn lần lượt là 0,3 - 0,6% và 0,2 - 0,4%.

3.3. Nuôi dưỡng, chăm sóc bò giai đoạn vỗ béo

- Thời gian vỗ béo bò kéo dài từ 1 năm tuổi đến khi xuất chuồng.

- Sử dụng khẩu phần ăn 60 - 70% thức ăn tinh và 30 - 40% thức ăn thô, xanh vì giai đoạn này bò tăng trưởng nhanh.

- Khối lượng cơ thể bò có thể tăng từ 1,3 đến 1,6 kg/con/ngày với các giống bò năng suất cao.

- Cuối giai đoạn này bò bắt đầu tích lũy mỡ, vì vậy không nên kéo dài thời gian nuôi.

- Giai đoạn vỗ béo, protein khẩu phần giảm xuống trung bình 9%.

- Chuồng trại, máng ăn, máng uống cần được vệ sinh định kì.

- Tẩy giun, sán cho bò trước khi vỗ béo.

- Tiêm vaccine phòng các bệnh: lở mồm long móng, tụ huyết trùng, bại liệt, 2 lần/năm.

4. MỘT SỐ BIỆN PHÁP VỆ SINH CHUỒNG NUÔI VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

4.1. Vệ sinh chuồng nuôi

a. Biện pháp cơ giới

- Sử dụng các dụng cụ như chổi, xẻng, vòi xịt nước,…

=> Để loại bỏ chất thải, động chuồng, bụi bẩn,... ra khỏi nền, sân, tường, trần của chuồng nuôi sau đó rửa sạch.

- Đối với dụng cụ chăn nuôi, sàn, vách ngăn,... bị chất bẩn bám chặt thì phải làm sạch ngay, cần ngâm nước 1 - 3 ngày trước khi rửa.

- Phương pháp này nên được kết hợp với các phương pháp khử trùng vật lí, hóa học để tăng hiệu quả khử trùng.

b. Phương pháp vật lí

* Khử trùng, tiêu độc bằng nhiệt độ:

- Khử trùng nhiệt độ bằng phương pháp:

+ Đốt (khử trùng dao, panh, kéo,...).

+ Sấy khô (dùng cụ thủy tinh, bông băng,...).

- Khử trùng nhiệt ướt bằng phương pháp đun sôi (khử trùng dao, panh, kéo....), hấp hoặc sử dụng vòi xịt nước nóng cao áp trong các trại chăn nuôi bò sữa.

=> Để cọ rửa dụng cụ, thiết bị, nơi vắt sữa.

* Khử trùng bằng tia cực tím (tia UV):

- Sử dụng tia cực tím có bước sóng ngắn 100 - 280 nm để khử trùng cho các khu vực liên quan, như bao vây chuồng nuôi, hệ thống nước uống.

c. Phương pháp hóa học

- Một số chất sát trùng chuồng trại phổ biến:

+ Dung dịch NaOH 3 – 5%.

+ Nước javel (sodium hypochlorite).

+ Phenol.

+ Formaldehyde.

+ Các muối ammonium bậc 4,...

- Trước khi sử dụng các biện pháp khử trùng hóa học, chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, kho bãi, phương tiện vận chuyển,... cần phải được làm sạch cơ giới.

- Khử trùng chuồng trại trong các trường hợp sau:

+ (i) Khi kết thúc một đợt nuôi hoặc các vật nuôi mới nhập đàn.

+ (ii) Xung quanh có dịch bệnh.

+ (iii) Trang trại có vật nuôi bị bệnh.

+ (iv) Khử trùng định kì theo quy trình chăn nuôi.

- Khi phun thuốc sát trùng, người lao động phải có trang thiết bị bảo hộ phù hợp.

4.2. Một số biện pháp bảo vệ môi trường chăn nuôi

a. Kiểm soát bên trong và bên ngoài trang trại

- Xung quanh trại cần có hệ thống hàng rào để ngăn động vật hoang dã, người không có phận sự vào trang trại.

- Chuồng nuôi có hệ thống lấy khí sạch, xử lí nhiệt độ, ẩm độ trước khi đưa vào chuồng.

- Có thể lọc và xử lí không khí qua phòng tia cực tím (10 giây trước khi đưa khí đi vào chuồng).

- Phân khu theo đối tượng và theo từng giai đoạn nuôi: khu lợn nái, khu lợn thịt, khu lợn con,...

- Vật nuôi được nuôi theo phương thức "cùng vào - cùng ra".

b. Quản lí nước thải

- Trại phải có hệ thống cống ngầm dẫn phân và nước thải ra khu thu gom và xử lí.

- Khu xử lí nước thải cách xa khu trại nuôi để tránh mùi và không ảnh hưởng chất lượng không khí.

- Nước thải phải đạt chỉ số an toàn khi đi ra môi trường bên ngoài hoặc tái sử dụng.

c. Quản lí phân, chất thải rắn

- Chất thải phải được thu gom hàng ngày, chuyển đến nơi tập trung và được xử lí bằng các phương pháp hóa, lí hoặc sinh học phù hợp với:

+ Đối tượng vật nuôi, quy mô chăn nuôi và điều kiện của trang trại.

- Chất thải rắn trước khi đưa ra ngoài phải được xử lí đảm bảo vệ sinh theo quy định hiện hành.

- Trang trại phải có khu xử lí rác thải và xác vật nuôi.