I. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân về chính trị

- Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân về chính trị được quy định trong Hiến pháp năm 2013, bao gồm:

+ Quyền bình đẳng trước pháp luật; không bị phân biệt, đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hoá, xã hội.

+ Quyền bầu cử và quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

+ Quyền tham gia quản lí nhà nước và xã hội ở phạm vi cơ sở, địa phương và cả nước.

+ Quyền biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý dân.

+ Quyền khiếu nại, tố cáo với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

+ Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật.

+ Quyền bình đẳng nam nữ.

+ Nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc và bảo vệ Tổ quốc; thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.

+ Nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp và pháp luật; tham gia bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và chấp hành những quy tắc sinh hoạt cộng đồng.

Điều 16: Mọi người đều có quyền bình đẳng, không bị phân biệt đối xử trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Nam, nữ bình đẳng trước pháp luật

+ Quyền được sống: Hiến pháp bảo đảm quyền sống cho mỗi cá nhân.

+ Bảo vệ thân thể, danh dự, nhân phẩm.

Điều 20: Mỗi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo vệ sức khỏe, danh dự, nhân phẩm; được quyền hiến tặng mô, bộ phận cơ thể hoặc hiến xác theo quy định của pháp luật.

+ Bảo vệ đời sống riêng tư.

Điều 21: Đời sống cá nhân, bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác được pháp luật bảo vệ.

II. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân về dân sự

Hiến pháp năm 2013 quy định quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân về dân sự bao gồm:

- Quyền sống.

- Quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm.

- Quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình.

- Quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín.

- Quyền có nơi ở hợp pháp; quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở.

- Quyền tự do đi lại và cư trú.

- Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào.

- Quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp.

- Quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật bảo hộ.

- Quyền kết hôn và li hôn.

III. Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân về kinh tế, văn hóa, xã hội

- Quyền bình đẳng trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội.

- Quyền được bảo đảm an sinh xã hội: Hưởng các chính sách hỗ trợ khi gặp khó khăn.

- Quyền làm việc và lựa chọn nghề nghiệp, nơi làm việc.

- Quyền học tập: Mọi công dân đều có quyền học tập không bị phân biệt.

- Quyền sử dụng ngôn ngữ dân tộc: Quyền xác định dân tộc của mình, sử dụng tiếng mẹ đẻ, lựa chọn ngôn ngữ giao tiếp.

Ví dụ: Một học sinh người H'Mông được học song song tiếng mẹ đẻ và tiếng Việt tại trường.

IV. Thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân

Để quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân đi vào đời sống, mỗi người cần:

- Tích cực tìm hiểu Hiến pháp để có hiểu biết đầy đủ về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. 

- Cùng với việc tôn trọng quyền của mình, công dân cần tôn trọng các quyền đó của người khác.

- Tuyên truyền, đấu tranh với các hành vi vi phạm Hiến pháp về quyền con người, quyền và nghĩa vụ của công dân.

Thanh niên thực hiện nghĩa vụ quân sự