Bài 14: An toàn lao động và bảo vệ môi trường trong sản xuất cơ khí SVIP

I. AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. An toàn lao động

- An toàn lao động là giải pháp phòng, chống tác động của các yếu tố nguy hiểm.

- Tai nạn lao động là tai nạn xảy ra trong quá trình lao động.

- Bệnh nghề nghiệp là bệnh phát sinh do điều kiện lao động có hại của nghề nghiệp tác động đối với người lao động.

2. Một số yếu tố gây mất an toàn trong sản xuất cơ khí

- Các bộ phận chuyển động của máy có thể gây va đập, quấn bộ phận hoặc toàn cơ thể vào máy.

- Điện có thể gây điện giật và ảnh hưởng khác nhau.

- Vật văng bắn từ các nguồn như phoi, phôi, dao.

- Nổ có 2 loại là nổ vật lí và nổ hoá học, cả 2 đều gây nguy hiểm.

- Nguồn nhiệt từ các bộ phận:

+ Đúc.

+ Nhiệt luyện.

+ Cán.

- Các hoá chất sử dụng trong sản xuất cơ khí có nguy cơ gây cháy, nổ, nhiễm độc.

II. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. Bảo vệ môi trường

- Bảo vệ môi trường trong sản xuất cơ khí nhằm giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp và đảm bảo vệ sinh công nghiệp.

- Môi trường sản xuất cơ khí gồm bên trong và bên ngoài nhà máy.

- Yếu tố gây ô nhiễm môi trường được phân loại thành ba nhóm:

+ Yếu tố vật lí.

+ Yếu tố hóa học.

+ Yếu tố vi sinh vật.

- Ô nhiễm xảy ra ở nước, không khí và đất.

- Các chất độc hại gây ảnh hưởng sức khỏe con người và sinh vật.

- Nguyên nhân chính là do con người và cách quản lí môi trường.

2. Các yếu tố gây ô nhiễm môi trường trong sản xuất cơ khí

a) Các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp

- Khói bụi:

+ Quá trình sản xuất cơ khí như luyện kim, đúc, nhiệt luyện tạo ra khói và khí độc như oxide kim loại, khí CO, NO,...

- Nước thải:

+ Nước thải phát sinh từ làm mát, rửa sạch, sơn mạ trong sản xuất cơ khí chứa hóa chất và kim loại nặng, nếu không xử lí tốt sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước, cây trồng và sinh vật.

- Chất thải rắn:

+ Gồm bao bì hóa chất, dụng cụ hỏng, rác sinh hoạt, chất thải kim loại và nguyên liệu hỏng chứa kim loại nặng độc hại.

+ Chất thải được thu gom nhưng chưa có phương pháp xử lí hiệu quả.

b) Các yếu tố ảnh hưởng gián tiếp

- Phát triển các khu công nghiệp:

+ Quy hoạch và phát triển khu công nghiệp không hợp lí hoặc quá nhanh có thể ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường.

+ Diện tích cây trồng, đất đai bị san phẳng để xây dựng nhà máy, phân xưởng.

+ Xây dựng nhanh cũng có thể làm phát triển không đồng bộ với hệ thống xử lí chất thải.

- Hoạt động vận chuyển, sinh hoạt:

+ Vận chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu liên kết các khâu sản xuất.

+ Các chất thải từ hoạt động y tế, vệ sinh trong nhà máy cơ khí cũng ảnh hưởng gián tiếp đến môi trường xung quanh.

III. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA MẤT AN TOÀN LAO ĐỘNG VÀ VỆ SINH MÔI TRƯỜNG TRONG LĨNH VỰC SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. Thay đổi công nghệ, thiết bị

- Thiết bị, công nghệ mới không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mà còn giảm thiểu nguy cơ mất an toàn lao động và ảnh hưởng tới môi trường.

- Ví dụ: Sử dụng robot để thực hiện các công việc nguy hiểm hoặc đòi hỏi độ chính xác cao, chẳng hạn như hàn, cắt gọt, và sơn.

2. Các biện pháp về kĩ thuật an toàn

- Che chắn để ngăn chặn yếu tố nguy hiểm tác động đến người lao động.

- Áp dụng các biện pháp kĩ thuật an toàn như thông gió, làm mát, lọc bụi.

- Thiết lập khoảng cách an toàn giữa các máy và giữa máy với các kết cấu của nhà xưởng.

- Sử dụng bảo hộ lao động để bảo vệ các bộ phận trên cơ thể có nguy cơ ảnh hưởng khi làm việc.