Acetic acid SVIP

1. CÔNG THỨC PHÂN TỬ, CÔNG THỨC CẤU TẠO CỦA ACETIC ACID

Acetic acid có công thức phân tử là C₂H₄O₂ và công thức cấu tạo là CH₃COOH.

Nhóm chức -COOH (gồm -OH liên kết với C=O) tạo nên tính đặc trưng của acetic acid.

Công thức cấu tạo của acetic acid

2. TÍNH CHẤT VẬT LÍ CỦA ACETIC ACID

Acetic acid là chất lỏng không màu, vị chua, mùi đặc trưng, tan vô hạn trong nước, sôi ở 118 ^oC và khối lượng riêng là 1,045 g/mL (25 ^oC).

Acetic acid, CH₃COOH

3. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

➤ Thí nghiệm phản ứng với quỳ tím của acetic acid

Acetic acid có tính acid nên làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.

⚡THÍ NGHIỆM 1 (Phản ứng với quỳ tím)

Nhỏ vài giọt dung dịch acetic acid lên mẩu giấy quỳ tím.

➤ Thí nghiệm phản ứng của acetic acid với đá vôi, kẽm, copper(II) oxide, sodium hydroxide và phản ứng cháy

Acetic acid tác dụng với base, oxide base, muối carbonate và nhiều kim loại, tạo ra muối acetate tương ứng.

⚡THÍ NGHIỆM 2 (Phản ứng với kim loại)

Cho một mẩu kẽm vào ống nghiệm chứa dung dịch acetic acid.

Acetic acid phản ứng với kim loại giải phóng khí hydrogen.

\(2CH_3COOH+Zn\rarr\left(CH_3COO\right)_2Zn+H_2\)

⚡THÍ NGHIỆM 3 (Phản ứng với oxide kim loại)

Cho bột CuO vào dung dịch acetic acid và đun nóng nhẹ.

Acetic acid phản ứng với oxide kim loại tạo thành muối và nước.

\(2CH_3COOH+CuO\rarr\left(CH_3COO\right)_2Cu+H_2O\)

⚡THÍ NGHIỆM 4 (Phản ứng với base)

Nhỏ từ từ dung dịch acetic acid vào ống nghiệm có chứa NaOH và vài giọt phenolphthalein.

Acetic acid phản ứng với base tạo muối và nước.

\(CH_3COOH+NaOH\rarr CH_3COONa+H_2O\)

⚡THÍ NGHIỆM 5 (Phản ứng với đá vôi)

Cho dung dịch acetic acid vào ống nghiệm có chứa đá vôi đập nhỏ.

Acetic acid phản ứng với muối carbonate, giải phóng khí carbon dioxide.

\(2CH_3COOH+CaCO_3\rarr\left(CH_3COO\right)_2Ca+CO_2+H_2O\)

Acetic acid cháy trong khí oxygen tạo thành khí carbon dioxide và hơi nước.

\(CH_3COOH+2O_2\overset{t^{o}}{\rarr}2CO_2+2H_2O\)

➤ Thí nghiệm phản ứng ester hóa

Acetic acid phản ứng với ethylic alcohol trong môi trường acid, đun nóng tạo thành ester và nước.

\(CH_3COOH+C_2H_5OH\overset{H_2SO_4đ,t^{o}}{\rightleftharpoons}CH_3COOC_2H_5+H_2O\)

⚡THÍ NGHIỆM 6 (Acetic acid phản ứng với ethylic alcohol)

Bước 1: Thêm vài giọt dung dịch H₂SO₄ đặc vào hỗn hợp chứa 2 mL C₂H₅OH và 2 mL CH₃COOH đặc. Tiến hành lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình vẽ.

Bước 2: Đun nóng nhẹ ống nghiệm (không đun sôi, khoảng 5 phút).

4. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG CỦA ACETIC ACID

➤ Phản ứng điều chế acetic acid

Acetic acid được điều chế từ ethylic acohol qua quá trình lên men:

\(C_2H_5OH+O_2\overset{men}{\rarr}CH_3COOH+H_2O\)  

➤ Ứng dụng của acetic acid

Acetic acid được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp thực phẩm và sản xuất dược phẩm, phẩm nhuộm, tơ nhân tạo, chất dẻo,...