(4.0 điểm) Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:
Dưới cờ, gươm tuốt nắp ra,
Chính danh thủ phạm tên là Hoạn Thư.
Thoắt trông, nàng đã chào thưa:
"Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt, đời này mấy gan!
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều!"
Hoạn Thư hồn lạc, phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng, dở điều kêu ca.
Rằng: "Tôi chút dạ đàn bà,
Ghen tuông, thì cũng người ta thường tình!
Nghĩ cho khi các viết kinh(1),
Với khi khỏi cửa, dứt tình chẳng theo.
Lòng riêng, riêng cũng kính yêu,
Chồng chung, chưa dễ ai chiều cho ai!
Trót lòng gây việc chông gai,
Còn nhờ lượng bể thương bài nào chăng."
Khen cho: "Thật đã nên rằng,
Khôn ngoan đến mực, nói năng phải lời.
Tha ra thì cũng may đời,
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen.
Đã lòng tri quá(2) thì nên!
Truyền quân lệnh(3) xuống, trướng tiền(4) tha ngay(5)."
Tạ lòng, lạy trước sân mây,
Cửa viên(6) lại dắt một dây dẫn vào.
Nàng rằng: "Lồng lộng trời cao!
Hại nhân, nhân hại, sự nào tại ta?
Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
Tú Bà với Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao?"
Lệnh quân truyền xuống nội đao(7),
Thề sao, thì lại cứ sao gia hình(8).
Máu rơi, thịt nát tan tành,
Ai ai trông thấy hồn kinh, phách rời.
Cho hay muôn sự tại trời,
Phụ người, chẳng bỏ khi người phụ ta!
Mấy người bạc ác, tinh ma,
Mình làm, mình chịu, kêu mà ai thương!
Ba quân đông mặt pháp trường,
Thanh thiên, bạch nhật, rõ ràng cho coi.
(Truyện Kiều, Nguyễn Du)
* Chú thích:
(1) Các viết kinh: Chỉ khi ở Quan Âm các, Hoạn Thư cho dầu đèn đủ, lại cho hai đứa hầu là có ý nương nhẹ tài Kiều. Và khi Kiều trốn đi mang cả đồ kim ngân mà Hoạn Thư cho qua, không đuổi theo, nên giờ kể ra để chạy tội.
(2) Tri quá: Biết lỗi.
(3) Quân lệnh: Lời quan truyền xuống.
(4) Trướng tiền: Những kẻ ở dưới.
(5) Tha ngay: Đoạn này theo nguyên truyện: “Vương phu nhân lại truyền cho tả hữu đem Kế thị (mẹ Hoạn Thư) ra nọc đánh 30 roi. Quân lính sắp ra tay thì Hoạn thư xin chịu đòn thay và mụ quản gia [...] xin tình nguyện chết thay cho nhũ mẫu. Vương phu nhân nể lời mụ quản gia tha tội cho Kế thị [...] nhưng Kế thị sợ quá đã chết ngay tức thì. Vương phu nhân lại truyền lệnh đem Hoạn thư ra, lột trần áo xiêm, chỉ để cho một cái khố, buộc tóc lên xà nhà rồi sai đánh 100 trượng. [...] Hoạn Thư luôn giãy giụa kêu trời, toàn thân chẳng còn miếng da nào lành lặn.” Nguyễn Du đã không theo mà để Kiều tha cho Hoạn Thư và không nhắc gì đến Kế thị, thật có phong thể.
(6) Cửa viên: Tức viên môn, cửa quan.
(7) Nội đao: Thị vệ, quân cầm đao, cầm búa đứng hầu cận.
(8) Thề sao, thì lại cứ sao gia hình: “Gia hình” là thi hành hình phạt với phạm nhân. Đoạn này nguyên truyện mô tả hình phạt tương ứng lời thề của từng đứa, Kiều xử băm xác tên này, đốt thây tên nọ rất ghê sợ. Nguyễn Du chỉ thu lại trong một câu mà không nêu ra chi tiết.
Câu 1. Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Sự việc nào được tái hiện trong đoạn trích trên?
Câu 3. Vì sao Hoạn Thư lại được Thúy Kiều tha tội?
Câu 4. Phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn:
"Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khanh.
Tú Bà với Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao?"
Câu 5. Nội dung của đoạn trích trên là gì?
Câu 1. Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn trích.
Đoạn trích sử dụng chủ yếu ba phương thức biểu đạt:
Câu 2. Sự việc nào được tái sinh trong đoạn trích trên?
Đoạn trích tái hiện sự việc Thúy Kiều quyết định truy tố cho Hoạn Thư lúc Hoạn Thư được đưa ra xét xử. Hoạn Thư, trước khi bị trừng phạt, mình đã nhận tội và yêu cầu xin khoan dung. Thúy Kiều sau khi nghe lời giải thích của Hoạn Thư, quyết định tha tội cho nàng, dù trước đó Hoạn Thư đã gây nhiều đau khổ cho Kiều.
Câu 3. Vì sao Hoạn Thư lại được Thúy Kiều tha tội?
Hoạn Thư được Thúy Kiều tha vì kiện Kiều cảm thấy rằng, mặc dù Hoạn Thư có những tội lỗi lớn, nhưng nàng cũng biết đã ăn thịt, Thưởng cải và đã nhận lỗi của mình. Tại thời điểm đối diện với hình phạt, Hoạn Thư đã thừa nhận sai sót và bày tỏ sự hối hận chân thành. Kiều, với tấm lòng rộng lượng và nhân từ, đã quyết định tha tội cho nàng. Kiều cũng nhận thấy rằng, bản chất của Hoạn Thư không xấu xa mà chỉ làm sự ghen tị, nỗi đau và tình yêu đắm đuối đã khiến nàng hành động sai lầm. Thúy Kiều cũng mong rằng Hoạn Thư sẽ được học bài học từ những sai lầm này.
Câu 4. Phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn:
"Trước là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên là Ưng, Khuyển, bên là Sở Khánh.
Tú Bà với Mã Giám Sinh,
Các tên tội ấy đáng tình còn sao?"
Câu 5. Nội dung của đoạn trích trên là gì?
Đoạn trích có thể quyết định tội của Thúy Kiều đối với Hoạn Thư, dù Hoạn Thư đã gây ra nhiều đau khổ cho Kiều trước đó. Tuy nhiên, Kiều đã cảm thông với Hoạn Thư, nhận ra rằng nàng đã ăn thịt và Cải cải. Thúy Kiều, với tấm lòng rộng lượng, đã quyết định tha cho Hoạn Thư và thể hiện quan điểm của mình về khoan dung và lòng từ bi. Qua đó, bài thơ cũng phê phán những kẻ xấu xa đã làm hại Kiều và khẳng định rằng họ xứng đáng phải chịu trừng phạt.